Clara Cleymans wint Gouden film Award met Groenten uit Balen
'Groenten uit Balen', de derde langspeelfilm van filmregisseur Frank Van Mechelen met een mooie rol voor Clara Cleymans, heeft op drie weken 100.000 kijkers getrokken. Goed voor een Gouden Award, die volgende week woensdag in het Jim-programma Fuzz! zal worden overhandigd aan actrices Evelien Bosmans en Clara Cleymans.
Na drie weken programmatie staat 'Groenten uit Balen' met Clara Cleymans nog steeds in de top 10 van de meest bezochte films in Vlaanderen. De reden voor het succes ligt volgens bioscoopuitbater Kinepolis in het actuele en herkenbare verhaal. 'Met de huidige economische crisis en stakingen zijn de sterke parallellen tussen Balen-Vlaanderen-België-Europa in 1971 en vandaag pijnlijk actueel. Na veertig jaar blijven vele elementen herkenbaar: het generatieconflict, de stakingen, de jeugd die zich zorgen maakt over de toekomst, zelfs de mode van de seventies is helemaal terug', klinkt het. De Gouden, Platina (200.000 bezoekers) en Diamanten (400.000 bezoekers) Awards voor Vlaamse filmproducties werden in het leven geroepen door de vzw Les Films du Bord de Mer (Filmfestival Oostende) met de steun van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF).
Groenten uit Balen: nostalgische familiekroniek met Clara Cleymans
Regisseur Frank Van Mechelen (hij regisseerde in 2006 ook de dramafilm 'De hel van Tanger') blikt in Groenten uit Balen in de achteruitkijkspiegel. Door de ogen van vandaag naar het Vlaanderen van de beginjaren 70 dus, én naar de negen weken durende wilde staking voor tien frank opslag op de zinkfabriek Vieille Montagne in Balen-Wezel.
De naweeën van mei ’68 en een grotere mondigheid beginnen stilaan door te dringen tot in de stille Kempen, en eisen daar hun tol. Ook in gezinnen en families.
Een en ander zit samengebald in de ontwapenende ‘vranke toot’ Germaine, het meisje met het lieve, guitige gezichtje in haar ultrakort, strak minirokje (gespeeld door revelatie Evelien Bosmans). Haar idool is Alan Clark van The Hollies, in haar kamer plakken ook krantenartikels van The Kinks aan de muur.
Germaine verdient de kost als caissière in de GB van Mol, en heeft haar oog laten vallen op een (linkse, maoïstische) leeftijdsgenoot-met-grote-bril-uit-de-betere-kringen-van-Mol. Onhandiger en studentikozer is moeilijk denkbaar. Thuis zit het er vaak bovenarms op. Met pa is een redelijk gesprek quasi uitgesloten, met ma is de verstandhouding veel beter.
Als kijker heb je alleen maar een warme sympathie voor Germaine, het meisje met het hart op de tong. Stany Crets, niet meteen de meest verfijnde acteur uit onze contreien, zit als gegoten in de rol van de vader, die het keer op keer moet afleggen tegen zijn vrouw maar dat niet door heeft. Hij trekt zijn klak recht en spuugt een zoveelste klaar en duidelijke boodschap de wereld, of beter het vacuüm, in.
Ofwel schrijft hij de onvrede van zich af in een brief naar de president van Amerika of naar de koning (vandaar de titel, een klassieker). Brieven die per kerende, buiten pa’s gezichtsveld, in de kachel belanden. Als niet-gesyndiceerde arbeider valt de wilde staking hem, die het niet al te breed heeft, koud op de maag. "Wat nu gezongen? " zie en hoor je hem denken.
Op alle vlakken wordt er uitbundig geacteerd, vooral door Clara Cleymans. Dat verdraagt het verhaal omdat én personages én situaties én dialogen zo herkenbaar zijn (wat niet altijd van het Mols dialect kan worden gezegd). Dat Germaine te pas en te onpas haar ecologische bekommernissen ventileert, lijkt niet altijd even geloofwaardig. We zijn pas begin de jaren 70. Waar zou een tiener dat milieubewustzijn hebben opgepikt? Thuis in de tuin?
Het doet er in feite niet zo toe. Laten we het erop houden dat de makers dat sociale engagement per se in het verhaal wilden, en dat het liefst in de mond van de (aan)komende generatie legden. Bijna iedereen verliest uiteindelijk zijn maagdelijkheid – de jongeren op kop, Germaine zelfs letterlijk.
Voortaan - na de staking - lijkt iedereen op zichzelf aangewezen. Op iemand kunnen rekenen is moeilijker geworden. Het solidariteitsbeginsel is uitgehold, misschien wel definitief weg. In die zin is 'Groenten uit Balen', mede dankzij een uitgekiende retrosfeer, ook nostalgisch. De tijd van eindeloos dromen lijkt voorbij. Niets zal ooit nog hetzelfde zijn.
De film spreekt in de eerste plaats aan als een tragikomische familiekroniek die intussen ook rake thema’s aansnijdt zoals vriendschap, solidariteit, een toekomst voor de volgende generaties, arbeidsethos tegenover milieuvervuiling.
Drama’s staan voortdurend op de uitkijk. Bij een wilde staking wordt geen stakersgeld uitbetaald en ongewenst zwanger worden was een regelrechte ramp, hypothekeerde je toekomst, was echt niet om (weg) te lachen…
Toch worden in 'Groenten uit Balen' met Clara Cleymans op tijd alle plooien glad gestreken. Zo werkt de herinnering nu eenmaal.
familiekroniek / reg. Frank Van Mechelen / sce. Guido Van Meir en Walter Van den Broeck, naar het gelijknamige toneelstuk van Van den Broeck / muz. Koen Brandt / act. Evelien Bosmans (Germaine), Stany Crets (Jan), Tiny Bertels (Clara), Michel Van Dousselaere (opa), Clara Cleymans (Alice), Lucas Van den Eynde (Piet) / pro. Eric Wirix voor Skyline Entertainment / B / 2011 / 100’ / dis. KFD
